She Pioneers
Hoe zag de wereld er uit, toen in 1983 vijf feministen rond een Amsterdamse keukentafel zaten en radicale plannen smeedden om het eerste internationale vrouwenfonds ter wereld op te richten?
In die tijd weigerden banken in Nederland kredieten te verstrekken aan vrouwelijke ondernemers. Vrouwen stonden niet op de agenda als het over mensenrechten of economische rechtvaardigheid ging. Fondsen die zich bezighielden met mensenrechten, besteedden niet of nauwelijks aandacht aan gemarginaliseerde groepen, zoals lesbische vrouwen, inheemse vrouwen en sekswerkers. Er bestonden geen internationale vrouwenfondsen.
Onder deze lastige omstandigheden begonnen de oprichters van Mama Cash met vooruitziende blik geld te werven voor vrouwenrechten. Ze bouwden hun beleid, welke groepen een subsidie toe te kennen, van de grond af op. Daarbij gingen ze risico’s niet uit de weg. Zij waren ervan overtuigd dat radicale actie nodig was om fundamentele verandering te bereiken.
Marjan Sax, oprichter van Mama Cash: ‘Het was zoeken in het begin.’
De oprichters van Mama Cash kwamen met een door henzelf ontwikkeld model van borgstellingen, het Garantiefonds. Dit fonds overtuigde in de loop van de jaren banken ervan dat ook vrouwelijke ondernemers kredietwaardig waren. Het Garantiefonds heeft de bankcultuur in Nederland voor altijd veranderd.
Mama Cash ondersteunde vrouwen en meiden die door andere fondsen niet werden gezien of simpelweg werden genegeerd. Ze gaf meiden, oudere vrouwen, lesbische vrouwen en vluchtelingenvrouwen geld om zich te organiseren. Deze vrouwen zetten onder andere baanbrekende culturele projecten op, waarmee ze mensen aanzetten tot solidaire actie. Overal hoor je vrouwen zeggen dat Mama Cash het eerste fonds was dat in hen geloofde en hun werk ondersteunde.
Uit Where is the Money for Women’s Rights?, een wereldwijd onderzoeksrapport gepubliceerd door AWID in 2011: ‘Vandaag de dag heeft meer dan de helft van de vrouwenrechtenorganisaties nog steeds een budget van minder dan 50.000 dollar, en ze hebben nog nooit meerdere jaren achter elkaar subsidie ontvangen van welke institutionele donor dan ook.’
Ook vandaag de dag staat Mama Cash klaar om de wereld van vrouwen en meiden radicaal te veranderen. De meerjarensubsidies die Mama Cash geeft, kunnen flexibel worden ingezet, dus ook voor de opbouw van de organisaties zelf. De groepen die subsidie ontvangen zijn door vrouwen, meiden, transgenders en intersekse personen geleide organisaties en bewegingen. Zij brengen wereldwijd de kwesties waarvoor zij staan, van de marges naar het centrum van het activisme en de macht.
Van 1983 tot 2017 heeft Mama Cash bijna 60 miljoen euro aan subsidies toegekend aan groepen vrouwen, meiden, transgenders en intersekse personen en ze heeft meer dan 6000 vrouwenorganisaties in de hele wereld ondersteund.
