Sekswerkers

Bruggen slaan
Terwijl de vrouwenbeweging prostitutie en pornografie veelal zag als ultieme vormen van onderdrukking en uitbuiting, vond Mama Cash dat vrouwen in de seksindustrie net als anderen recht hadden op seksuele en economische zelfbeschikking, op een legaal en zelfstandig bestaan en op bescherming tegen discriminatie en geweld. Het is altijd een van de speerpunten van Mama Cash geweest om zowel de Nederlandse als de internationale beweging voor de rechten van sekswerkers te steunen. Mama Cash sloeg een brug tussen de activisten in het veld en de internationale wereld van fondsen en nam daar het voortouw in discussies over sekswerk.

Margo St James tijdens het eerste hoerencongres

Hoerencongressen
In Frankrijk en de Verenigde Staten waren in de jaren 70 de eerste prostituees in actie gekomen tegen hypocrisie en slechte behandeling. (In de jaren 80 werd veelal het woord prostituee gebruikt. Na publicatie van Carol Leigh’s bloemlezing ‘Sex Work: Writings By Women In The Sex Industry” in 1987 begon in de vrouwenrechtenbeweging het veel bredere woord ‘sekswerker’ in gebruik te raken.) Collega’s in verschillende werelddelen volgden. Voorvechters als de Amerikaanse ex-prostituee Margo St. James en de in Nederland werkzame Amerikaanse feminist Gail Pheterson wisten een brug te slaan tussen prostituees en feministen.

In plaats van stigmatisering was empowerment nodig, vrouwen voerden het woord ‘hoeren’ als geuzennaam. In 1985 organiseerde het International Committee for Prostitutes Rights met steun van Mama Cash het eerste Internationale Hoerencongres in Amsterdam met als afsluiting een hoerenbal in Krasnapolsky. Het jaar daarop vond in de gebouwen van het Europees parlement in Brussel onder grote belangstelling van de wereldwijde pers het tweede Wereld Hoerencongres plaats. Mama Cash betaalde de reiskosten van zwarte sekswerkers uit de Verenigde Staten en van feministische bondgenoten uit landen als Thailand en de Filippijnen.

Sekswerkers zijn deel van de vrouwenbeweging
Aanvankelijk legde de hoerenbeweging de nadruk op mensenrechten in brede zin. In de jaren 90 kwam daar expliciet de eis van erkenning van sekswerk als wèrk en de regeling van arbeidsrechten bij. Het strijdbare ‘hoer’ maakte plaats voor ‘sekswerker’.

COSWAS

Mama Cash steunde in de loop van haar bestaan talloze belangenorganisaties van en voor sekswerkers, overal ter wereld. Voorbeelden van door Mama Cash gesteunde organisaties van sekswerkers: Asociación de Mujeres Meretrices de la República Argentina (AMMAR) in Argentinië, Collective of Sex Workers and Supporters (COSWAS), in Taiwan, Danaya So in Mali en Zi Teng in Hong Kong. Een medewerker van Zi Teng zegt over de subsidies van Mama Cash: ‘De steun die Mama Cash ons gaf, was voor ons van grote betekenis, zeker in de begintijd. Daardoor lieten ook andere fondsen zich overtuigen van het belang van onze inspanningen om sekswerkers uit hun isolement te halen. Ook introduceerde Mama Cash ons bij haar partners.’ Voor Zi Teng was het belangrijk dat de subsidie van een feministisch vrouwenfonds kwam. ‘Het maakte ons publiek duidelijk dat sekswerkers niet buitengesloten mogen worden door de vrouwenbeweging, ze maken er deel van uit.’

Sekswerk versus vrouwenhandel
Mama Cash heeft vanaf het begin een duidelijk standpunt ingenomen over sekswerk en over vrouwenhandel. ‘Dat was heel moedig’, zegt activist en oud-bestuurslid Lin Chew. ‘Vrouwen hebben het recht te kiezen voor sekswerk én hebben recht op bescherming tegen gedwongen arbeid en uitbuiting, zowel in de seksindustrie als in andere sectoren. Deze mensenrechten zijn twee zijden van dezelfde medaille.’ (bekijk interview)

In 1987 ging de eerste subsidie op het gebied van vrouwenhandel naar de Nederlandse Stichting tegen Vrouwenhandel (STV). Mama Cash betaalde in de loop der jaren mee aan de organisatie en reiskosten van deelnemers van vele conferenties over vrouwenhandel, zoals conferenties georganiseerd door de Thaise Global Alliance against Traffic in Women. In Europa financierde Mama Cash onder andere La Strada International, een netwerk van organisaties in acht Midden- en Oost-Europese landen. En in Nederland ondersteunde Mama Cash CoMensHa, de opvolger van Stichting Tegen Vrouwenhandel, die voornamelijk bezig is met informatievoorziening over mensenhandel.

Het Red Umbrella Fund

Lancering Red Umbrella Fund

In 2012 kreeg het Red Umbrella Fund, een unieke samenwerking van sekswerkers en social justice funders, onderdak bij Mama Cash. Het is het resultaat van een samenwerking die in 2008 begon met een bijeenkomst georganiseerd door het Sexual Health and Rights Project van het Open Society Institute (OSI-SHARP), andere internationale donoren en het wereldwijde netwerk van sekswerkers, het Network of Sex Work Projects. Het Red Umbrella Fund wil nieuwe geldstromen aanboren en daarmee sekswerkers ondersteunen in hun strijd voor hun recht op zelfbeschikking en hun rechten op het gebied van arbeid en gezondheid.

Nicky McIntyre, vanaf 2008 directeur van Mama Cash: ‘De oprichting van dit fonds is een historische stap. Het Red Umbrella Fund zal de verhouding tussen sekswerkers en donoren veranderen. Het zal voor alle partijen expertise en kennis genereren op het gebied van activisme en van fondsenwerving. Het zal de beweging van sekswerkers overal ter wereld sterker maken, op een schaal die tevoren ondenkbaar was.’

Nothing about us without us

ATSMS

Het Red Umbrella Fund wil nieuwe fondsen werven voor door sekswerkers geleide organisaties. Het fonds onderschrijft het motto van de internationale beweging van sekswerkers: ‘Nothing about us without us’ en sekswerkers hebben dan ook de meerderheid in het bestuur. Ana Luz Mamani Silva van de Asociación de Trabajadoras Sexuales Mujeres del Sur uit Peru en lid van het International Steering Committee van het Red Umbrella Fund: ‘Waarom zouden we alleen ’s nachts op straat aan het werk zijn? Sekswerkers moeten ook actief invloed uitoefenen op beleid dat over hen gemaakt wordt in parlementen, in niet-gouvernementele organisaties en in fondsen. Ze moeten meepraten daar waar beslissingen over hen worden genomen.’